На седницата на Комитетот за оперативна монетарна политика на НБРМ беа разгледани најновите макроекономски показатели, во контекст на нивните ефекти врз поставеноста на монетарната политика.
Скопје, 13.11.2013 година
На седницата на Комитетот за оперативна монетарна политика на НБРМ беа разгледани најновите макроекономски показатели, во контекст на нивните ефекти врз поставеноста на монетарната политика.
На меѓународните финансиски пазари, вниманието на пазарните учесници и во октомври беше насочено кон настаните околу фискалната политика на САД, каде што во последен момент беше постигнат привремен политички консензус во однос на буџетот за следната фискална година и горната граница на јавниот долг. Во евро-зоната, во услови на пад на инфлацијата од 1,1% на 0,7%, Европската централна банка донесе одлука за намалување на каматната стапка на операциите за рефинансирање, од 0,50% на 0,25% и на каматната стапка за кредитите преку ноќ, од 1% на 0,75%.
На седницата на Комитетот беа разгледани и последните макроекономски проекции, при што беше оценето дека не упатуваат на поголеми промени во однос на амбиентот за водење на монетарната политика. Остварувањата во реалниот сектор во првата половина од годината беа подобри од очекуваните. Како резултат на ова, како и поради фактот што се очекува натамошна поддршка на растот преку странските и јавните инвестиции, се предвидува повисок економски раст за 2013 година. И понатаму оцените упатуваат на простор за дополнително зајакнување на растот во 2014 година и 2015 година, во услови на подобро глобално окружување, зголемено искористување на потенцијалот на странските извозни капацитети, фискален стимул врз инвестициите и постепено закрепнување на потрошувачката. И покрај закрепнувањето на економијата, нема да дојде до поголеми притисоци преку забрзување на инфлацијата и влошување на надворешната позиција. Инфлациските изгледи за 2013 година не се променети во однос на април, а воедно и понатаму се очекува забавување на растот на инфлацијата во следните две години, во отсуство на шоковите од увозните цени, коишто ги имаше досега. Проекциите за надворешниот сектор упатуваат на помал дефицит во тековната сметка во однос на очекуваниот во текот на априлските проекции, при помали увозни притисоци и подобри извозни остварувања. Гледано според динамиката во следните две години, и понатаму се очекува зголемување на дефицитот во тековната сметка, делумно заради увозните притисоци од инвестициите. Сепак, проекциите укажуваат на доволно капитални приливи за финансирање на дефицитот и зголемување на девизните резерви. Проценетите показатели за адекватноста на резервите укажуваат на ниво на девизни резерви во наредниот период што е доволно за справување со евентуални, непредвидени шокови. Во 2013 година, кредитната поддршка на економијата е малку послаба од очекувањата, имајќи предвид дека банките с? уште се воздржуваат од кредитирање, а оценето е дека има високи ризици во корпоративниот сектор и дека стратегиите на големите банкарски групации во македонскиот банкарски систем се конзервативни. Сепак, во следните две години се очекува забрзување на кредитниот раст, при претпоставки за солиден раст на депозитите, подобрување на квалитетот на кредитната побарувачка и на согледувањата за ризик на банките.
Општо земено, новите проекции на НБРМ укажуваат на слична макроекономска слика како и во април, со платнобилансна позиција којашто обезбедува раст и натамошно одржување на девизните резерви на адекватното ниво. Ризиците кон основното макроекономско сценарио се слични на оние од априлскиот циклус на проекции. Бидејќи глобалното закрепнување с? уште е неизвесно, постојат ризици за надворешната позиција на економијата, коишто можат да се прелеат преку повеќе пунктови. Исто така, базичната инфлација и понатаму е релативно висока, што упатува на потреба од поголема претпазливост. Овие ризици бараат постојано следење на евентуалните промени во надворешните и домашните економски услови во наредниот период и навремено преземање соодветни мерки.
Ликвидноста на македонскиот банкарски систем и во октомври е на стабилно ниво. На домашните пазари на пари, меѓубанкарското тргување со депозити забележа пораст, а движењата на девизниот пазар беа под влијание на вообичаените сезонски фактори. Девизните позиции на банките и натаму се на релативно стабилно ниво, а Народната банка продолжи да интервенира на девизниот пазар со откуп на девизи. За надминување на ликвидносните флуктуации, банките активно ги користеа монетарните инструменти.
Имајќи ги предвид најновите макроекономски, финансиски и пазарни показатели, на седницата на Комитетот за оперативна монетарна политика беше одлучено да се задржи тековната монетарна поставеност, откако во септември се воведоа измените кај задолжителната резерва, насочени кон поттикнување на кредитната активност на банките. На седницата исто така беше одлучено каматната стапка на благајничките записи да се задржи на нивото од 3,25%, а на аукцијата да се понудат благајнички записи на ниво на износот којшто достасува (25.500 милиони денари).
НБРМ ќе продолжи внимателно да ги следи идните макроекономски движења и евентуалното остварување на ризиците и соодветно на тоа, ќе ја приспособува монетарната политика.