„Колачиња (Cookies)“

На нашата веб-страница користиме колачиња. Колачето претставува мала датотека којашто се состои од букви и бројки што се запишуваат на Вашиот компјутер. Колачињата не зачувуваат какви било лични податоци, како што се Вашето име или адреса. Можете да го наместите Вашиот веб-прелистувач да ги одбива колачињата или да Ве предупреди секогаш кога колачињата ќе се пратат. Доколку ја одберете таа можност, одредени делови од веб-страницата може да не функционираат како што е предвидено.

Дополнителни опции

logo
  • МК
  • EN
  • AL
  • За Народната банка
    • Гувернер
    • Совет на Народната банка
      • Седници на Советот
    • Цели и задачи
    • Транспарентност
    • Односи со јавноста
      • Ковид-19 – Одговор на Народната банка
      • Соопштенија за печат
        • 2021
        • 2020
        • 2019
        • 2018
        • 2017
        • 2016
        • 2015
      • Говори
      • Интервјуа
      • Известувања
      • Слободен пристап до информации од јавен карактер
      • Овластено лице за прием на пријави од укажувачи
      • Офицер за заштита на личните податоци
    • Организациска шема
    • Стратегија
    • Програма за работа
    • Меѓународни односи
      • Односи со ЕУ
        • Претпристапна помош
          • Соопштенија
          • Презентации и говори
        • Билтени за проекти
      • Односи со меѓународни финансиски институциии
      • Техничка соработка
    • Конференции
      • Виртуелна регионална работилница за статистика во организација на Народната банка на Република Северна Македонија, 11 декември 2020 година
      • 11-та Конференција за плаќањата и пазарната инфраструктура
      • Седма меѓународна истражувачка конференција
      • Меѓународна конференција на високо ниво за монетарна политика и управување со финансиски средства (Мериот Хотел Скопје), 16. Февруари 2018 година
      • Десетта јубилејна конференција за плaќања и пазарна инфраструктура
      • Свечено одбележување на јубилејот по повод 25 години од монетарното осамостојување на Република Македонија
      • Шеста меѓународна истражувачка конференција
      • Петта меѓународна истражувачка конференција
      • Работната група на БИС за Монетарната политика во Централна и Источна Европа
      • Прв регионален форум на Источна Европа и Централна Азија за финансиска вклученост
      • Четврта меѓународна истражувачка конференција: "Справување со структурните ригидности во контекст на ефективноста на трансмисијата на монетарната политика"
      • Трета регионална конференција за финансиска едукација за Европа и Централна Азија
      • Трета меѓународна истражувачка конференција: "На патот кон заздравување и одржлив раст во променетото глобално окружување"
      • Втора меѓународна истражувачка конференција на тема: "Поставеноста на политиките и глобалното опкружување: нов консензус од кризата?"
      • Конференција по повод на одбележувањето 20 години од монетарното осамостојување на Република Македонија
      • Отворање на заеднички Јавен информативен центар на Светска банка и НБРМ
      • 23 Годишна конференција на Групацијата на банкарски супервизори од централна и источна Европа (БСЦИЕ)
      • Конференција: Конкурентноста на земјите на Југоисточна Европа и предизвиците на патот кон ЕУ
      • Работилница: Цените на храната и инфлацијата
      • Работилница: Проблеми во мерењето на инфлацијата
      • Работилница на тема: Енергетска потрошувачка во РМ и нејзиниот ефект врз билансот на плаќања
      • Јубилеј 60 години Централно - банкарски активности во Република Македонија
      • Работилница: Високото ниво на готовите пари во оптек во Република Македонија
    • Годишна награда
    • Финансиска едукација
    • Музеј
    • Библиотека и архив
    • Вработување во Народната банка
  • Монетарна политика
    • Поставеност на монетарната политика
    • Спроведување на монетарната политика
      • Операции на отворениот пазар
      • Задолжителна резерва
      • Расположливи депозити
      • Расположлив кредит преку ноќ
      • Интрадневен кредит
    • Промени на основната каматна стапка на Народната банка
  • Финансиски пазари
    • Аукции на благајнички записи
    • Меѓубанкарски пазар на депозити
      • Меѓубанкарска каматна стапка на пазар на депозити-СКИБОР (Skopje Interbank Offered Rate)
      • Меѓубанкарска каматна стапка на пазар на депозити-МКДОНИА (Macedonian Denar Overnight Index Average)
      • Тргување на меѓубанкарски пазар на депозити
    • Аукции на државни хартии од вредност
    • Девизен пазар
    • Секундарен пазар со хартии од вредност
    • Информации од меѓународните финансиски пазари
  • Финансиска стабилност
    • Извештаи за финансиската стабилност
    • Индикатори за финансиската стабилност
    • Анкети
    • Заштитни слоеви на капиталот
  • Супервизија
    • Банкарска супервизија и регулатива
    • Законска регулатива
      • Лиценцирање
      • Адекватност на капиталот
      • Кредитен ризик
      • Ликвидносен ризик
      • Валутен ризик
      • Останати ризици
      • Супервизија и надзор
      • Сметководство, финансиски извештаи, објавување и ревизија
      • Заштита на потрошувачи при договори за потрошувачки кредити
      • Кредитен регистар
      • Останата регулатива
      • Супервизорски циркулари
      • Нацрт регулатива
      • Заштитни слоеви на капиталот
    • Извештаи, показатели, презентации и обрасци
      • Извештаи за банкарскиот систем на Република Северна Македонија
      • Податоци и показатели за банкарскиот систем на Република Северна Македонија
      • Анализи и презентации
      • Обрасци
      • Алатки
      • Календар на објавување на податоци за банкарскиот систем на Република Северна Македонија
      • Прашалници
    • Банкарски систем на РСМ
    • Организациона структура на супервизијата
    • Капитална Спогодба (Базел II и Базел III)
    • Прашања и одговори
    • Прашања и одговори од девизното работење
    • Порта за иновации
  • Платни системи
    • Македонска платежна инфраструктура
    • Улогата на Народната банка во платните системи
      • Надзорна улога
      • Стандарди за работа на платните системи
    • Регулатива за платните системи
    • Платежна статистика
    • Конференции, новости и публикации
    • Национален совет за платните системи
    • Порта за иновации
  • Македонски пари
    • Книжни пари во оптек
    • Ковани пари во оптек
    • Ковани пари за колекционерски цели
    • Дизајн на новите полимерни пари
    • Листа на успешно тестирани машини
  • Статистика
    • Програма за статистички истражувања 2018 - 2022
    • Календар на објавување на податоци
    • Билтени
    • Монетарна статистика и статистика на каматните стапки
      • Монетарна статистика
      • Статистика на каматните стапки
    • Екстерни статистики
      • Платен биланс
      • Oфицијални девизни резерви и девизна ликвидност
      • Меѓународна инвестициска позиција
      • Директни инвестиции
        • Директни инвестиции - Движења
        • Директни инвестиции - Состојби
      • Портфолио инвестиции (КППИ)
      • Надворешно-трговска размена
      • Надворешен долг
      • Eфективен девизен курс (РЕДК)
    • Финансиски сметки
    • СДДС Плус - Специјален систем за дисеминација на податоци плус
    • Основни економски показатели и цени на недвижности
    • Известувањa за потребите на статистиката
    • Соопштенија за печат
    • НБСтат - Статистички веб портал
  • Публикации
    • Годишни извештаи
      • 2019
      • 2018
      • 2017
      • 2016
      • 2015
      • 2014
      • 2013
      • 2012
      • 2011
      • 2010
      • 2009
      • 2008
      • 2007
      • 2006
      • 2005
      • 2004
      • 2003
      • 2002
      • 2001
      • 2000
      • 1999
      • 1998
      • 1997
      • 1996
      • 1995
      • 1994
      • 1993
      • 1992
    • Месечни информации
      • 2021
      • 2020
      • 2019
      • 2018
      • 2017
      • 2016
      • 2015
    • Квартални извештаи
      • 2020
      • 2019
      • 2018
      • 2017
      • 2016
      • 2015
      • 2014
      • 2013
      • 2012
      • 2011
      • 2010
      • 2009
      • 2008
      • 2007
      • 2006
      • 2005
      • 2004
    • Квартални извештаи за банкарскиот систем
      • 2020
      • 2019
      • 2018
      • 2017
      • 2016
      • 2015
      • 2014
      • 2013
      • 2012
      • 2011
    • Полугодишни извештаи (до 2010)
      • 2010
      • 2009
      • 2008
    • Анкетни истражувања
      • Aнкета за кредитна активност
        • 2020
        • 2019
        • 2018
        • 2017
        • 2016
        • 2015
      • Анкета за инфлациските очекувања (до јули 2017 година)
        • 2017
        • 2016
        • 2015
        • 2014
        • 2013
      • Анкета за инфлациските очекувања и очекувањата за движењето на реалниот БДП
        • 2020
        • 2019
        • 2018
        • 2017
    • Извештај за финансиска состојба на Народната банка
      • 2020
      • 2019
      • 2018
      • 2017
      • 2016
      • 2015
      • 2014
      • 2013
      • 2012
      • 2011
      • 2010
    • Истражување
      • Работни материјали
      • Анализи
      • Економски истражувања (2001-2004)
      • Клуб на истражувачи
        • 1 сесија 01.07.2011
        • 2 сесија 02.09.2011
        • 3 сесија 02.12.2011
        • 4 сесија 02.03.2012
        • 5 сесија 08.06.2012
        • 6 сесија 14.09.2012
        • 7 сесија 07.12.2013
        • 8 сесија 08.03.2013
        • 9 сесија 07.06.2013
        • 10 сесија 26.09.2013
        • 11 сесија 19.12.2013
        • 12 сесија 13.03.2014
        • 13 сесија 12.06.2014
        • 14 сесија 18.09.2014
        • 15 сесија 11.12.2014
        • 16 сесија 19.03.2015
        • 17 сесија 11.06.2015
        • 18 сесија 17.09.2015
        • 19. сесија 10.12.2015
        • 20. сесија 10.03.2016
        • 21. сесија 9.06.2016
        • 22. сесија 15.09.2016
        • 23. сесија 16.12.2016
        • 24. сесија 02.03.2017
        • 25. сесија 01.06.2017
        • 26. сесија 14.09.2017
        • 27. сесија 07.12.2017
        • 28. сесија 15.3.2018
        • 29. сесија 13.6.2018
        • 30. сесија 26.9.2018
        • 31. сесија 13.12.2018
        • 32. сесија 21.03.2019
        • 33. сесија 26.6.2019
        • 34. сесија 20.9.2019
        • 35. сесија 12.12.2019
        • 36. сесија 17.09.2020
        • 37. сесија 17.12.2020
      • Програма за истражувачка дејност
      • Аналитички прилози во кварталните извештаи
      • Збирки на трудови од конференции
      • Разно
    • Библиографии
    • Стратегии
  • Прописи
    • Закони
    • Одлуки
      • Одлуки од областа на операции на финансиските пазари
      • Одлуки од областа на девизното работење
      • Одлуки од областа на платните системи
      • Одлуки од областа на статистиката
      • Одлуки од областа на трезорско работење
        • Управување со книжни и ковани пари
        • Издавање на книжни и ковани пари
      • Одлуки од областа на супервизијата
      • Одлуки од областа на сметководството и финансиското известување
      • Одлука за единствената тарифа на надоместоци за услуги што ги врши Народната банка
      • Одлуки од областа на информатичката технологија
    • Упатства
      • Упатства од областа на операции на финансиските пазари
      • Упатства од областа на девизно работење
      • Упатства од областа на платните системи
      • Упатства од областа на кредитни работи со нерезиденти
      • Упатства од областа на статистиката
      • Упатства од областа на супервизијата
      • Упатства од областа на трезорско работење
    • Супервизорски циркулари
    • Регулатива за државни хартии од вредност
      • Примарен пазар на државни хартии од вредност
      • Секундарен пазар на државни хартии од вредност
    • Прописи и документи од монетарното работење во периодот на монетарното осамостојување

Економија за секого

Народната банка на Република Северна Македонија (Народната банка) е централна банка во нашата земја. Насекаде во светот, Централната банка според своите функции се разликува од деловните банки. Централната банка има посебни функции коишто се пропишани со закон (во нашата земја со Законот за Народната банка на Република Македонија). Централните банки со своите инструменти и мерки вообичаено делуваат кон деловните банки во земјата, а деловните банки се во директен контакт со приватниот сектор – населението и фирмите. 

Што работи нашата централната банка?

► Народната банка ја одржува ценовната стабилност во земјата, што е нејзина основна задача, согласно со наведениот закон. Тоа значи дека Народната банка се грижи за одржување на инфлацијата на разумно ниво и без многу флуктуации. Стапката на инфлација е важна бидејќи ги одразува промените на цените во економијата. Висока инфлација значи висок раст на цените во економијата (и обратно), што директно се одразува врз условите за живеење. Инфлацијата е и значаен фактор за инвестициите, при што амбиентот што се одликува со ценовната стабилност е најповолен за поттикнување на инвестициите и економскиот раст.
Народната банка се грижи за одржување на ценовната стабилност, во рамки на својот делокруг на влијание, преку спроведување соодветна монетарна политика, преку примена на расположливите монетарни инструменти. Монетарните инструменти имаат соодветно влијание врз банките, а се очекува дека тие натаму соодветно ќе влијаат врз приватниот сектор – фирмите и населението. Основен инструмент на Народната банка се аукциите на благајничките записи, а нивната каматна стапка е основна стапка на Народната банка. Еднаш месечно Народната банка одлучува за висината на основната каматна стапка на редовните месечни седници на Комитетот за оперативна монетарна политика (КОМП). Двапати годишно (во мај и октомври) објавува макроекономски проекции, во кои го дава своето видување за идните движења во економијата, коишто се од особена важност за водењето на монетарната политика. 

► Народната банка учествува во определувањето на режимот на девизен курс и ја утврдува и ја спроведува политиката на девизен курс. Од 1995 година наваму одржуваме стабилен девизен курс на денарот, од почетокот во однос на германската марка, а по формирањето на еврозоната, во однос на еврото. Гледано од аспект на монетарната политика, тоа значи примена на монетарна стратегија на таргетирање на девизниот курс, којашто во изминатиов период се покажа како исклучително успешна во однос на одржувањето на ценовната стабилност, како основна цел на монетарната политика. Имено, во мала и отворена економија, каде што учеството на стоки од увоз е значително, особено од еврозоната којашто е наш најзначаен трговски партнер, стабилниот девизен курс има важна улога за стабилизација на ценовните очекувања и одржување на ценовната стабилност.  

► Дополнителна цел на Народната банка, согласно со наведениот закон, е да се грижи за одржување на финансиската стабилност. Народната банка е регулаторна институција за банкарскиот систем, што значи дека е надлежна за супервизија и надзор над работењето на деловните банки. Стабилниот банкарски систем е предуслов за стабилна и просперитетна економија.    

► Народната банка има ексклузивно право да ги издава книжните и кованите пари во нашата земја (банкноти и монети). Македонскиот денар беше воведен со монетарното осамостојување, во април 1992 година, како законско средство за плаќања во нашата земја. На македонските банкноти е потпишан гувернерот на Народната банка. 

► Народната банка обезбедува дел од инфраструктурата за спроведување на плаќањата во нашата земја и има значајна надзорна улога во македонскиот платен систем. Конкретно, Народната банка е оператор на Македонскиот интербанкарски платен систем (МИПС), преку кој се порамнуваат големите плаќања меѓу банките. Платниот систем е како „крвоток“ на економијата, преку кој се обезбедува проток на паричните средства.

► Народната банка управува со девизните резерви на земјата, водејќи сметка за одржување на ликвидноста на земјата во плаќањата кон странство.

► Народната банка е институција којашто е задолжена за прибирање и објавување податоци од областа на монетарната и екстерната статистика. Тука се вклучени податоците за: паричната маса, банкарските депозити и кредити, банкарските каматни стапки, платниот биланс, надворешниот долг и други.

► Народната банка извршува и други задачи, утврдени со закон.

Од ова, се гледа дека Народната банка извршува многу важни функции за економијата. За да се обезбеди дека централните банки ќе делуваат во интерес на граѓаните, тие вообичаено, ширум светот се независни институции. Независноста на Народната банка е гарантирана со Законот за Народната банка на Република Македонија. Народната банка редовно ги објаснува своите одлуки пред јавноста, статистичките податоци и резултатите од своите истражувања на својата интернет-страница (www.nbrm.mk), со цел да обезбеди транспарентно работење и зајакнување на својата општествена одговорност.    

Следствено, зошто централната банка е важна за Вашиот секојдневен живот?

Централната банка ги изработува парите што ги имате во Вашиот паричник и се грижи за стабилноста на цените во економијата. Тоа значи дека таа се грижи да можете да купите одредена количина производи со одреден износ на пари, без големи промени гледано во подолг временски период. Централната банка се грижи за здрави и стабилни банки, коишто се главниот дел од финансискиот систем на нашата земја и каде што Вие ги држите Вашите сметки. Централната банка се грижи за платниот систем и овозможува непречено да се извршуваат Вашите плаќања во земјата и кон странство. Следствено, работењето на централната банка е важно за секого во земјата и придобивките од нејзиното работење се јавно добро, расположливо за сите граѓани.   

 

Почетна Финансиска едукација Економија за секого
  • Финансиска едукација
    • Соопштенија
    • Материјали
    • Конкурси
    • Галерија
    • Конференции
    • Едукативни видеа
    • Едукативни игри

   


 



Зошто имаме режим на стабилен девизен курс на денарот во однос на еврото?

Што е валутен ризик и како да се заштитите?

Што треба да знаете за дебитните и кредитните картички?

 

кратки едукативни текстови →

  
Серијал едукативни анимирани видеа





  • A+
  • A-

{{Title}}

{{Intro}}
{{{Content}}}
{{#hasElements Images}}
{{#each Images}} {{#showInline ShowInGallery IsThumbNail}}
{{{dataImg this params="?width=886"}}}
{{/showInline}} {{/each}}
{{#each Images}} {{#showInline ShowInGallery IsThumbNail}}
{{{dataImg this params="?width=200&height=100"}}}
{{/showInline}} {{/each}}
{{/hasElements}}

Финансиската едукација на Народната банка предвидува е-предавања за деца и млади од основното, средното и високото образование.

Закажување термин за е-предавање за финансиска едукација во текот на учебната 2020/21 се врши на електронската пошта: [email protected]

Enter description...
Enter description...



 
преземи ПДФ публикација  



 
преземи ПДФ публикација  



 

преземи ПДФ публикација | достапно само на англиски јазик 



Сите права задржани © 2017

Почитувани, доколку имате проблем со пристапување до веќе објавените податоци, ве молиме обратете се на телефонот за техничка поддршка: 3108 206. За останатите потреби телефонска централа 3108 108 | [email protected] (контакт).

Народна банка на Република Северна Македонија
Следете нѐ

  • почетна
  • веб мапа
  • веб инфо
  • ЧПП
  • корисни врски
  • политика за приватност
  • ново на социјалните мрежи
  • контакт
  • имот на банките и штедилниците наменет за продажба